Dünyanın önde gelen mimarlık etkinliklerinden Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin 16. edisyonu bu sene 26 Mayıs – 25 Kasım 2018 tarihleri arasında düzenleniyor. Bienal kapsamında İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) koordinasyonunu yürüttüğü Türkiye Pavyonu, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda, bienali öğrenme ve tartışma ortamına dönüştürecek uzun soluklu bir projeye ev sahipliği yapıyor. Türkiye Pavyonu, “Vardiya” projesi ile dünyanın farklı yerlerinden 120 mimarlık fakültesi öğrencisinin katılımıyla altı ay boyunca üretimlere, buluşmalara ve karşılaşmalara ev sahipliği yapacak.
Pavyonun açık çağrısına cevap veren öğrenciler arasından seçilen katılımcılar, vardiyalar halinde Venedik’te konaklayarak, çalışmalarıyla ziyaretçileri bienallerin amacı ve rolü hakkında düşünmeye davet edecek.
Küratörlüğünü Kerem Piker’in, yardımcı küratörlüğünü Cansu Cürgen, Yelta Köm, Nizam Onur Sönmez, Yağız Söylev ve Erdem Tüzün’ün üstlendiği Vardiya projesi kapsamında bienal süresince haftalık vardiyalar hâlinde Venedik’e gidecek mimarlık öğrencileri, bienalin bu yılki teması Freespace / Serbestmekân kavramı çerçevesinde geniş katılımlı bir projeye dahil oluyor.
Venedik Bienali 16. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nda yer alacak projenin ayrıntıları, proje ekibi tarafından, 6 Mart Salı akşamı Salon İKSV’de düzenlenen bir basın toplantısıyla paylaşıldı. Toplantıda İKSV Genel Müdürü Görgün Taner ile Türkiye Pavyonu mimarlık sergisi eş sponsorları Schüco Türkiye adına Can Eren ve VitrA adına Ali Aköz birer konuşma yaptı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, “İstanbul Kültür Sanat Vakfı olarak, 2007 yılında Türkiye Pavyonu’nun koordinasyonunu üstlenmemizle başlayan Venedik Bienali yolculuğumuz, 2014 yılında 21 destekçinin de katkılarıyla başardığımız kalıcı mekân tahsisiyle güçlenerek devam etti. Ülkemizdeki yaratıcı sektörlere de zenginlik kattığına inandığımız bu serginin koordinasyonunu üstlenmekten her zaman büyük mutluluk duyduk. Bu sene ise Türkiye Pavyonu’nun oluşum sürecine hep birlikte tanıklık etmemize olanak veren bir projeye ev sahipliği yapacak olmaktan dolayı çok heyecanlıyız. Kerem Piker ve küratöryel ekip başta olmak üzere tüm sponsorlarımıza ve Türkiye Pavyonu’na destek veren tüm kişi, kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyoruz” dedi.
Schüco Türkiye adına konuşma yapan Schüco Türkiye Genel Müdürü Can Eren, “Bir kez daha Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nun destekçisi olarak sizlerle birlikte olmaktan mutluluk duyuyorum. Geçtiğimiz iki bienalde çok değerli projeleri hayranlık ve gururla izledik. Bu yılki sergide, genç mimarlarımızın kendilerine tanınan serbest mekânda ‘üretim’ kavramını yalnızca soyut anlamıyla ele almakla kalmayıp gerçekten hayata geçirmelerini, tüketime değil üretime her zamankinden daha çok gereksinim duyduğumuz bu dönemde çok anlamlı buluyoruz. Çok değerli kuratör ve yardımcı kuratörlerimize bize sundukları bu yeni ve heyecanlı projede başarılar diliyoruz” dedi.
VitrA adına konuşma yapan Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu Başkanı Ali Aköz ise, “VitrA markamızla, mimarlık kültürünün gelişimine katkıda bulunan çalışmalar yapıyoruz. Desteklediğimiz ya da geliştirdiğimiz projelere farklı grupları dâhil etmeye, birlikte üretme ortamı yaratmaya gayret ediyoruz. Bu yılki sergi, benzer bir üretme ortamına kapı araladığı için çok heyecanlıyız. Dünyanın en önemli mimarlık etkinliğinde yer alan Türkiye Pavyonu’nun ilk günden bu yana eş sponsorları arasında yer alıyoruz. Biz vardiyamızın üçüncü yılındayız. Yeni vardiyaları karşılamaya ve birlikte üretmeye hazırız” dedi.
Basın toplantısı, konuşmaların ardından yuvarlak masa paneli ile devam etti. Panel, İKSV Yurtdışı Projeler Yöneticisi Tuna Ortaylı Kazıcı’nın İKSV’nin Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu koordinasyonunu, 2018 için başvuru ve seçici kurul ile birlikte değerlendirme sürecini ve “Vardiya”nın seçilme nedenini anlatan konuşması ile başladı.
“Vardiya”nın kavramsal çerçevesi ve nasıl ortaya çıktığına dair bilgi veren küratör Kerem Piker konuşmasında, “Mimarlığın ilgi alanı ve mimarlığın bilgisi sürekli genişleyen, dönüşen ve kendini yenileyen bir alan. Böyle olduğu içindir ki mimarlığın bilgisinin yeniden üretildiği, paylaşıldığı, tartışıldığı ve yeni katılımcıların sözlerine kulak verildiği ortamlara ihtiyaç var. Mimarlığın konu edildiği bu türden enformel öğrenme alanlarından belki de en önemlisi olan Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin içerisinde yer alan Türkiye Pavyonu’nu bizler, salt bir sergi alanı olmanın ötesinde bir buluşma, karşılaşma ve üretim mekânı olarak tarif etmeyi yeğliyoruz. Bu ortama katılımı güçlendirmek, çeşitlendirmek ve mimarlık alanının yeni aktörlerinin merakları ile genişletmek maksadıyla uluslararası bir çağrı düzenleyerek Türkiye Pavyonu’nu bütün dünyadan mimarlık öğrencileri için bir buluşma alanı olarak düşünmeye çalıştık. Vardiya projesi kapsamında düzenlediğimiz açık çağrıya yanıt veren öğrenciler arasından seçilen 120 genç mimar adayının farklı arka planlardan gelen profesyoneller, akademisyenler ve meraklılar ile buluşmalarını, önceden belirlenmiş programlar dahilinde birlikte üretimde bulunmalarını ve bu üretimler ile genişleyen bir sergi kurgusu oluşturmalarını hedefliyoruz. Güncel dünya mimarlık kültürünün ve tartışmasının bir parçası olduğuna inandığımız katılımcılarla birlikte merak eden, soru soran ve kendisini sürekli geliştirmeye çalışan bireyler olarak bizler aynı zamanda birbirimizi anlamaya çalışıyor, üretken kılmaya gayret ediyoruz. Bizler bu sergiyi ve serginin hazırlık sürecini, içinde bulunduğumuz zamanlarda bienalin ne işe yaradığını, kimin ve ne için var olduğunu yeniden düşünmek için bir fırsat olarak da görüyoruz” dedi.
Panel, yardımcı küratörlerden Cansu Cürgen ve Nizam Onur Sönmez’in başvuru süreci, Venedik’te Mayıs-Kasım ayları arasında öğrenci ve ziyaretçileri neyin beklediği ve İKSV’nin operasyonel ev sahipliği hakkında bilgi vermesinin ardından küratörün projenin hedeflerini anlatan sözleriyle sona erdi.
Bu sene Türkiye Pavyonu, İKSV’nin koordinasyonunda, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda, TC Dışişleri Bakanlığı ile TC Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde gerçekleştiriliyor. Türkiye Pavyonu Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’ne ilk kez, İKSV’nin girişimi ve 21 destekçinin katkılarıyla Arsenale’de 20 yıllığına kiralanan uzun süreli mekânında 2014 senesinde katıldı.
Sürece odaklanan kolektif bir tartışma ve üretim projesi: Vardiya
Türkiye Pavyonu’nun salt bir sergileme mekânı olmaktan çıkarak bir buluşma, karşılaşma ve üretim mekânına dönüşmesini amaçlayan Vardiya projesiyle öğrencilerin yalnızca bienal takipçisi değil, aynı zamanda bienalin etkin bir üreticisi hâline gelmeleri hedefleniyor.
“Bienal ne için var?”, “Bienal kimin için var?” ve “Bienal ne işe yarar?” sorularını yanıtlayan dünyanın pek çok farklı yerinden beş yüze yakın mimarlık öğrencisi arasından seçilen katılımcılar, ziyaretçileri bienallerin amacı ve rolü hakkında düşünmeye çağıracak. Mimarlık dünyasının bütün taraflarının bu karşılıklı oyun ve bağ kurma fırsatından yararlanmasını bekleyen Vardiya, aynı zamanda genç ve yaratıcı zihinlerin bireysel ve kolektif deneylerini güncel mimarlık gündemlerinin merkezine yerleştirmeyi umuyor.
Vardiya projesi için ABD’den Çin’e, Hindistan’dan Kosta Rika’ya 29 farklı ülke ve 70 şehirden 452 öğrenci başvurdu. Başvuruların yüzde 80’ini lisans öğrencileri, yüzde 20’sini ise yüksek lisans öğrencileri oluşturdu. Başvuran öğrencilerin yüzde 70’i kadın, yüzde 30’u ise erkek mimarlık okulu öğrencileri oldu. Başvuran öğrenciler yurtdışından Cornell, Columbia, Cape Town, Harvard, Princeton, Rice, Rhode Island School of Design, Pratt, Politecnico di Milano, Sri Venkateshwara, Sumatera Institute of Technology, Xi’an Jiaotong Liverpool University, Yale, yurtiçinden ise Çukurova, Dokuz Eylül, Erciyes, Mimar Sinan Güzel Sanatlar, İTÜ, Mardin Artuklu ve ODTÜ gibi 122 farklı okulda öğrenim görmeye devam ediyor. Mimarlık okulu öğrencileri, Vardiya projesine portfolyoları ve “Bienal ne için var?”, “Bienal kimin için var?” ve “Bienal ne işe yarar?” sorularından en az birine cevap verdikleri bir dakikayı geçmeyen videoları ile başvuruda bulunmuştu.
Vardiya projesi kapsamında başvurular arasından seçilen 120 mimarlık fakültesi öğrencisi birer haftalık vardiyalar halinde Venedik’e gidecek. Bienali gezen ve Türkiye Pavyonu’nda düzenlenecek kamuya açık bir dizi etkinlik ve atölye çalışmasına katılacak mimar adayları, bienal süresince korku filmlerinden kent-çocuk ilişkisine, yapay zekâdan zanaata çok çeşitli konular etrafında düzenlenecek 12 atölye çalışması sonucunda sürekli genişleyen ve bienal sonrasına uzanması hedeflenen bir sergi içeriği oluşturacak.
Atölye çalışmalarının yanı sıra bienal boyunca dijital olarak yayımlanması planlanan, bienal izleyicilerinin de katılacağı yaklaşık 50 çevrimiçi yuvarlak masa oturumu ve 6 konuk konuşmacı sohbeti ile Türkiye Pavyonu, 25 hafta boyunca yaşayan bir öğrenim ve üretim platformuna dönüşecek.
Vardiya ile Venedik Bienali 16. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu, dünyadan mimarlık öğrencilerini, eğitmenleri ve misafir profesyonelleri bir araya getiren daimi bir öğrenme mekânı görevi yaparken, aynı zamanda her vardiyayla evrilen dinamik bir sergi içeriğine de sahip olacak.
İki aşamalı bir açık çağrı sonucunda Vardiya projesini belirleyen Seçici Kurul üyeleri arasında Prof. Dr. Sibel Bozdoğan, Levent Çalıkoğlu, Prof. Dr. Arzu Erdem, Prof. Dr. Murat Güvenç, Yeşim Hatırlı, Prof. Dr. Süha Özkan ve Prof. Dr. Uğur Tanyeli yer alıyor.
Bu yıl 26 Mayıs – 25 Kasım 2018 tarihleri arasında gerçekleşecek olan Venedik Bienali 16. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde küratörlüğünü Yvonne Farrell ve Shelley McNamara’nın üstleneceğiFreespace/Serbestmekân başlıklı ana serginin yanı sıra Arsenale ve Giardini’de Türkiye Pavyonu’nun de aralarında bulunduğu 65 ülkenin sergileri yer alacak.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) koordinasyonunu yürüttüğü Türkiye Pavyonu, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda, Tepta Aydınlatma’nın aydınlatma desteğiyle düzenleniyor.