Artkolik sanat platformunun kurucusu, yazarımız Nazlı Keçili, eserlerinde sadece geri dönüşüm malzemeleri kullanan sanatçılardan bahsediyor.
Geri dönüşüm ve sürdürülebilirlik artık dünyamızın en olmazsa olmaz kavramlarının başında geliyor diyebiliriz. Size bu konuya en önem veren ve eserlerinde sadece geri dönüşüm materyalleri kullanan sanatçılardan bahsetmek istiyorum bu sayımızda. Onlara artivist de deniliyor. Yani hem aktivist hem sanatçı… Buradaki en önemli nokta sanatçıların eserlerini yaratırken amaçlarının sadece materyalleri değerlendirmek değil çevre kirliliği, tüketim çılgınlığı ve dünyayı zehirleyen bu sisteme bir dur demek. Hatırlarsanız son İstanbul Bienali, ‘7. Kıta’ ismini küresel ısınmanın en gözle görülen etkilerinden biri olan Pasifik Okyanusu’ndaki Türkiye’nin iki katı büyüklüğündeki dev plastik atık yığından alıyordu.
Bu vesileyle birçok sanatçı dünyanın en büyük problemlerinden biri olan plastik atık konusuna dikkat çekmek için çok enteresan işler yapmışlardı. Bugün ben de size sadece konusunu plastik çöp atık geri dönüşüm ya da sürdürülebilirlikten değil, kullandıkları malzemelerde de sadece geri dönüşüm malzemeleri kullanan sanatçılardan bahsetmek istiyorum.
ÇÖPLERDEN HEYKEL YAPIYOR
Mesela Alman kavramsal sanatçı HA Schult çöplerden ürettiği heykeller ve performans sanatı ile tanınıyor. Sanatçının en bilinen işleri tüm kıtalarda sergilenen ‘trash people’ yani ‘çöp insanlar’ ve yine çöplerden yapılmış olan bir bina olan Save the Beach Hotel. Pop art çalışmaları olan, ticari reklam ve tüketimcilik üzerine dikkat çekmeye çalışan sanatçı kendisini yeni ekolojik farkındalığın ateşli bir temsilcisi olarak tarif ederken, Washington Post tarafından da eko sanatın en önemli öncüsü olarak tanımlanıyor.
Robert Bradford da ağırlıklı olarak geri dönüştürülmüş oyuncaklardan yaptığı dev insan ve hayvan heykelleri yapan önemli bir sanatçı. İçlerinde az da olsa plastik fırçalar, düğmeler, tokalar gibi ufak plastik parçaları da barındıran bu heykeller sanatçının çocuklarının unutulmuş oyuncaklarının anlamlı bir şeylere vesile olmasını düşünmesi ile ortaya çıkmış… Yarattığı eserlerin bazılarında 3000 adet oyuncak bulunabiliyor.
Bir başka büyüleyici işlere imza atan sanatçı da Uzak Doğulu Tan Zi Xi. Sanatçının iğneleyici, komik espriler ile okyanus kirliliğinin gerçeklerini göz önüne süren son işi Plastic Ocean Singapur Sanat Müzesi’nde katılımcıların kendilerini plastik bir havuzda çöpler ile bir arada hissettikleri bir atmosfer şeklindeydi. Daha sonra The White Cube galerisinde de sergilenen ve 26.000 atık plastik kullanılan bu proje hepimizin günlük ne kadar çok ve gereksiz plastik kullandığımıza dikkati çekmeye çalışılıyordu. Yine Uzak Doğulu bir sanatçı olan Kore doğumlu Ji Hong Ko da eserlerinde atık araba lastikleri kullanıyor ve genelde mitolojik yaratıklar ve hayvanlar tasarlayarak genetik oynamalara ve kültürel yozlaşmaya dikkat çekmeye çalışıyor. Başka bir inovatif sanatçı da Steven Rodrick atık elektrik panoları ve aletlerinin birleştirilerek sanatını icra eden sanatçı aslında sanat eğitimi olmayan bir makinist. Eski bilgisayar parçalarından radyolar, telefonlar, videolar gibi içinde eski PCB yani Türkçe adıyla “baskılı devre kartı” bulunan birçok aleti kullanabiliyor.
Avustralyalı sanatçı Barefooted Welder (çıplak ayaklı kaynakçı) da oldukça enteresan bir sanatçı. Asıl adı Mickey D. olan sanatçı dağlar bayırlar çıplak ayak dolaşarak içecek kutuları, konserve tenekeleri gibi birçok metal atık toplayıp etkileyici hatta korkutucu yaratıklar yaratarak bu metal atıkların doğaya ne kadar çok zarar verdiğini anlatmaya çalışıyor. Tabii kıyafet çılgınlığı da bu dünyanın tüketiminin artışında büyük rol oynuyor. Kübalı sanatçılar Alain Guerra ve Neraldo dela Paz’dan oluşan sanatçı birlikteliği Gueraa De La Paz da merkezleri Miami’de geri dönüştürülen kıyafetlerden oldukça renkli ve etkileyici heykeller yapıyorlar. 8 milyara yaklaşan dünyada nüfusunda tüketimin, atıkların, çöplerin çeşitliliği gittikçe artıyor.
Sanatçılar da doğal olarak bunları kullanarak dünyamıza ne kadar büyük bir kötülük yapıldığına dikkat çekmeye çalışıyorlar. Her ne kadar size birkaçından bahsetmeye çalışsam da daha birçok isim var. Sanatçılar burada sadece malzemeler kullanmak için değil, dikkati geri dönüşümün önemine çekmek, doğayı, dünyayı kurtarmak ve kurtarmanın aslında elimizde olduğunu idrak etmemiz ve nesillere de bunu anlatabilmemiz için çaba gösteriyorlar. Duyarlı insanlara saygım sonsuz. Bu duyarlılık sanat ile birleşince de harika işler ortaya çıkıyor.